आज डॉक्टर डे...!
गरिबांसाठी अपवाद वगळता डॉक्टरीसेवा म्हणजे भयावह अनुभव असतो...आजारपणाहून 10 पट भीती आता पैसा कुठून आणायचा याचीच असते...!
सरकारी दवाखाने केवळ तिथं नोकरी करणाऱ्या लोकांच्या उदरभरणाची केंद्रं झाली आहेत...तर धर्मादाय हॉस्पिटल योजना आणि पूर्वीची राजीव गांधी जीवनदायिनी आताची महात्मा फुले आरोग्य अभियान हे तर प्रचंड भ्रष्टाचाराची कुरणं झाली आहेत..!
कुणाशी भांडायचं... वाद घालून नियमाप्रमाणे मोफत उपचार करायची मागणी करून त्याचा हातात आपला जीव सुरक्षित राहील कसे समजायचं... माझ्या स्वतःच्या आणि कुटुंबातील आयुष्यात गरिबीमुळं सरकारी दवाखान्यात उपचारासाठी जाण्याचा खुपदा अनुभव आला...काही अनुभव भयानक होतें... कदाचित याच अनुभवामुळे या व्यवस्थेचा खूप राग येत असावा....!
अनुभव एक-साताराच्या क्रांतीसिंह नाना पाटील जिल्हा सर्वसाधारण रुग्णालयात अर्थात सिव्हिलमध्ये आईला अपेंडिक्स ऑपरेशनला ऍडमिट केलं होत.. आईजवळ मी भाऊ आणि बहीण होतो...रात्रीचे साधारण 8 वाजले असतील... "अपेंडिक्स फुटला असून ताबडतोब ऑपरेशन नाही केलं तर जीव जाईल काय करायचं सांगा" असं म्हणत दोन-तीन डॉक्टर येतात...मी लहानच होतो...भाऊ कळता होता...करा कि बोलला...त्यांनी भावाला एका डॉक्टरजवळ नेलं...त्यानं गंभीरपणे परिस्थिती समजावून सांगितली... निर्विकार चेहरा करून 7000 रुपयांची मागणी केली. भाऊ ठीक आहे बोलला....आम्ही परत दुसऱ्या मजल्यावर आलो....आईला खाली घेऊन जायचं होतं... लिफ्टजवळ आलो लिफ्ट बंद..पायऱ्यांवरून आम्हीच तिला उचलून खाली आणलं...आम्ही बाहेरच थांबलो....ऑपरेशन चालू असताना मधेच एकदा लाईट गेली...जनरेटर लावा..जनरेटर लावा जनरेटर लावा असा गलका सुरु झाला...10 मिनटे झाली जनरेटर काय सुरु होईना शेवटी लाईटच आली...सगळेजण साधारण 10-11 ला बाहेर आले असतील... *ऑपरेशन सक्सेस झाले असून सकाळी पैसे घेऊन या असे सांगितले...!*
आइसोबत बहीण होती...भाऊ आणि मी आम्ही दोघे बाहेर झोपलो... सकाळी उठून ठरवलं भाऊ काय हॉस्पिटलमध्ये येणार नाही... आठवडाभर कसे तरी काढू डिस्चारज मिळाला कि विषय संपला... तो डॉक्टर रोज सकाळी राऊंडला यायचा आईच्या खाटेजवळ यायचा पण तपासणी न करताच माझ्या बहिणीला भाऊ कधी येणार विचारून पुढे जायचा.. असाच आठवडा गेला आईची थोडी बरी झालेली तब्यत अजून खालवायला लागली...ओल्या कपड्याने आईचं अंग पुसत असताना बहिणीला आईच्या ऑपरेशनच्या टाक्यात पु झालेला दिसला...त्यात अजून टाकेपण तोडले न्हवते...काय करावे समजेना....!
नेहमीप्रमाण सकाळी तो डॉक्टर आला...बहिणीनं रडून सांगितलं..अहो पु झालाय बघा कि...तो निर्लज्जपणे बोलला भावाला घेऊन ये मग बघतो....ऑपरेशनचे 7000 रुपये अजून दिले नाहीत..!
भाऊ हॉस्पिटच्या बाहेर रोज डबा घेऊन यायचा... बहीण त्यादिवशी खूप रडली...कायपण करून पैसे आणायला पहिजे नायतर आय मेली तरी कोण बघणार नाय...आम्हाला काय करावे कळेना...आमच्या शेजारी बसलेली एक बाई सगळं ऐकत होती....तीन एक उपाय सांगितला... घाबरू नका मी सांगती तसं करा...!
बहीण उठली थेट रडत जिल्हा शल्य अधिकारी केबिन गाठली...विषय समजावून सांगितलं...ताबडतोब चक्रे फिरली...त्या डॉक्टरला बोलावलं तंबी दिली...त्यानं त्याच दिवशी टाके काढले ड्रेसिंग केले...तो दिवस आनंदात गेला..!
दुसऱ्या दिवशी परत तो आला ना पाहताच गेला...तिसऱ्या दिवशी तेच बहीण चिकाटीची होती आणि थोडी प्रसिद्धपण झाली होती.... नर्सिंग कर्मचारी युनियनच्या एका बाईनं हॉस्पिटलमध्ये उदयनराजे ऍडमिट आहेत त्यांना भेटा असे सांगितले...त्यावेळी ते अटकेत होते आणि वैद्यकीय कारणास्तव सिव्हिलमध्ये ऍडमिट होते....बहीण धिटाईने त्या बाईसोबत गेली..आता चक्र वेगानं फिरली..रोज रेग्युलर तपासणी...चांगली देखभाल आणि बिल माफी करून आईला डिस्चार्ज मिळाला...!
आम्ही आनंदात होतो...पण उपचार करायला काय काय करावे लागले...आणि झालेला मानसिक त्रास अजून डोळ्यासमोर येतो....संताप अनावर होतो...त्यानंतर बरेच वर्षांनी 2007 साली एक बातमी समजते... तो डॉक्टर जिल्हा शक्य अधिकारी म्हणून निवडला जातो....त्याचं नाव डॉ.सुरेश जगदाळे...काय करणार या व्यवस्थेला...?
यात दोन प्रसिद्ध व्यक्तींची नावं घेतली आहेत पण हि गोष्ट बनावट अथवा काल्पनिक खोटी नाही बरं... वास्तव आहे...आमच्या आयुष्यात काही वर्षांपूर्वी झालेली आहे... यातील सारी पात्रं अजूनही जिवंत आहेत...माझ्या अपरोक्ष कुणाशीही बोलता येऊ शकतं.. अजूनही आमच्या घरात हा विषय कधीतरी निघतो...!
आज डॉक्टर डे म्हणून आठवलं..सगळेच डॉक्टर तसे असतात असेही नाही...आणि सावजिनक आरोग्य संस्था अगदीच टाकाऊ आहेत असेही नाही...सार्वजनिक आरोग्य संस्था टिकाव्यात वाढाव्यात याच मताचा मी आहे...परंतु असे अनुभव येतात हेदेखील वास्तव आहे...असे अनेक अनुभव आहेत...एका दमात लिहून काढणं शक्य नाही...!
शिवराम ठवरे-9175273528
मुक्त पत्रकार-01-07-2016
विद्रोही सांस्कृतिक चळवळ,महाराष्ट्र.
Shivramthavare25@gmail.com
